Svečano otvaranje izložbe: u petak, 3. maja 2019. u 19 časova
Trajanje: 3 – 26. maj 2019.
Kustos izložbe: dr Jelena Banjac, muzejski savetnik, istoričar umetnosti
U Muzeju Grada Novog Sada sa zadovoljstvom predstavljamo projekat međunarodnog tima naučnih istraživača, umetnika i studenata iz Berlina i Novog Sada na izložbi „Paralelne biografije Srbija/Nemačka: Identitet i rad”. Tim projekta čine dr Klaudija Miler sa Instituta za jezik i komunikaciju Tehničkog univerziteta u Berlinu, dr Ivana Pajić sa Odseka za germanistiku Filozofskog fakulteta Univerziteta u Novom Sadu, mr Paul Gruber sa Odseka za germanistiku Filozofskog fakulteta Univerziteta u Novom Sadu (od 2018. godine na Institutu za jezik, književnost i medije Evropskog univerziteta u Flensburgu) i mr Sandra Ratković, umetnica iz Berlina, autorka fotografija predstavljenih na izložbi. Brojni studenti iz Novog Sada i Berlina aktivno su učestvovali u realizaciji projekta: Milica Davidović, Anđela Jovanović, Milica Lalić, Ana Milešević, Maja Najdanović, Larisa Belina, Marija Berenike, Jonas Ibel, Liza Kliš, Feliks Mišen, a materijalnu podršku pružile su organizacije MitOst i Udruženje prijatelja Tehničkog univerziteta Berlin.
U okviru istraživanja tim je analizirao uticaje svakodnevnih aktivnosti pojedinca, kao što je obavljanje određenog posla, na formiranje njegovog identiteta. Intervjuisane su i fotografisane osobe istog ili sličnog zanimanja u Berlinu i Novom Sadu, a njihove paralelne biografije i portreti prikazani su na izložbi u Muzeju i na sajtu projekta. Kao svojevrsno svedočanstvo o temama za koje su mladi zainteresovani i koje su spremni da analiziraju, projekat je, između ostalog, doprineo identifikaciji i prevazilaženju pojedinih stereotipa, generalizacija i predrasuda u međusobnom poimanju srpskog i nemačkog društva.
U Novom Sadu, Omladinskoj prestonici Evrope u 2019. godini, premijerno predstavljamo rezultate rada međunarodnog naučno-umetničkog tima koji postavlja važna pitanja i traži odgovore. Nakon predstavljanja u Muzeju Grada Novog Sada izložba će biti postavljena u Berlinu (Lange Nacht der Wissenschaften, jun 2019.), a potom i u drugim gradovima Evrope: Budimpešta (MitOst festival, oktobar 2019), Beograd (Gete Institut, mart 2020). Prezentacijom uspešnog primera internacionalne i interkulturalne saradnje na projektu „Paralelne biografije Srbija/Nemačka: Identitet i rad” Muzej doprinosi uspostavljanju dijaloga između kultura, otvaranju srpskog društva ka Evropi, razvoju komunikacije mladih ljudi, autora i publike.
Fokus projekta je na profesionalnom identitetu
Sakupljanjem biografija pojedinih građana (iste ili slične profesije) iz Novog Sada i Berlina, projekat „Paralelne biografije Srbija/Nemačka: Identitet i rad” daje dublji uvid u postojeće sličnosti i razlike u stilu života dva multikulturalna grada i njihov heterogeni društveni mozaik. Rezultat je zbirka paralelnih portreta iz Srbije i Nemačke, kao i intervjui sa ljudima iste profesije u Berlinu i Novom Sadu.
Rad i identitet u Srbiji i Nemačkoj
Projekat ispituje društveni položaj osoba sa profilima zanimanja, njihove želje, nade, očekivanja, lične i profesionalne uspehe i neuspehe, kao i uticaj izbora profesije na njihovu samoprocenu i status u društvu. Takođe ispituje u kojoj meri su lične i profesionalne odluke pojedinca određene i pod uticajem politike, društva i neposrednog ili šireg okruženja. Ideja o „paralelnim biografijama” inspirisana je Plutarhom i njegovim istoimenim delom (orig. Bíoi parálleloi), u kojem autor poredi živote poznatih Grka sa životima poznatih Rimljana od 96. godine i tako stvara sliku kompleksnog identiteta.
Države Srbija i Nemačka pripadaju istoj evropskoj kulturi, ali istovremeno pokazuju i kulturne razlike, što se ogleda u profesionalnim životnim pričama intervjuisanih osoba iz obe zemlje. Nakon faze pripreme u kojoj se projektni tim bavio temama „Sećanje” i „Kultura sećanja”, a učesnici razvili svest o tome kako društvo organizuje zbirke sećanja, pripremljen je upitnik i pronađeni ispitanici istih ili sličnih zanimanja u Berlinu i Novom Sadu. U septembru 2018. godine, projektni tim je posetio Berlin i Novi Sad, gde su intervjui vođeni u mešovitim timovima srpskih i nemačkih studenata.
Umetnički portreti zaposlenih ljudi u Berlinu i Novom Sadu
Projekat je umetnički pratila i dokumentovala berlinska fotografkinja Sandra Ratković. Fotografije doprinose diferenciranoj percepciji stvarnog načina života u dve zemlje (Srbija – Nemačka). Slike doprinose sećanju na događaje civilnog društva i pružaju ispitanicima mesto u kolektivnoj memoriji obe zemlje.
Sandra Ratković je posetila ispitanike na radnim mestima u Novom Sadu i Berlinu što je rezultiralo pronicljivom serijom individualnih portreta. Prikazani su zaposleni ljudi iz Srbije i Nemačke. Centralna referentna tačka je njihova radna sredina i položaj koji ispitanici daju poslu u svom životu. Subjekti su odabrali objekat koji je uključen u sliku i simbolički predstavlja specifičnosti svakog rada. Za fotografa je važno da na slikama pokaže i individualnu ličnost osobe koja se predstavlja i simbolički kontekst dotične profesije. Napetost između individualnosti i stereotipa za fotografkinju je posebno zanimljiva u njenom umetničkom radu.
Sandra Ratković nastavlja svoj dokumentarno-realistički stil koji je koristila u svojim fotografskim projektima „Moscow–Moscow–Moscow” (2015) i „Merseyside and Brexit” (2017).
